Balóchi rabédagi rahbandé márá arzesht dayagi ent

Balóchi Rabédagi Rahbandé márá arzesht dayagi ent

 

Lahté máreshi gapp o habar pa wati máti zobáná.

 May zendmán, gwast o zaminbóén máti zobán Balóchi ent. Mati zobán matlab hamá zobán ke cha mátay lápá hamá zobánay háterá tai zehná yakk jágahé, yakk poténké jódh kanag o gisshénag butag. Gón tai pédáeshá máti zobán tai dapá ent o gón hamé zobáná má wati donyái sapará bendát kanén. Donyáay paddar o andarén chizzáni bárawá bongéji sarpadi o zántkári márá drossán pésar may máti zobánay wasilahá rasit...

 Bale bazhni habar esh ent ke may máti zobán Balóchiá may jenday molká, may jenday géshterén mardom ham inchok ezzat o arzesht nadayant haminchok ke hakdár ent.
May Balóchiá agán kassé pa jwáni o dele setk bwánit o dar bebárt godhá á wat zánt ke é zobán chón o chenkas sháhegán, wassh o támdár ent.
Balóchiá yakk sarjamén zendmánéay dód o rabédagi rahbandé gón ent.

Balóchi zobáná do anchén kassháb (vowels) hast ke á bázén mazanén zobánán chó ke:
Arabi, Hendi, Engrézi, Pársi, Bangáli, Sendi, Ordu, Panjábiá ham nést ant. Doén gestáén kassháb "É" o "Ó" ant ke Balóchiay bázén bonyádi labz o gálán é gón ant. Pa darwar: Ólák, óst, óshtag, róch, gók, gósh.... Kassháb "É/é" mán éraht, émen, chér, bér,  mésh, dém, pollé (yakk pollé) o dege hazárán gálán hawár ent. Balóchiá cha dege lahté zobánán géshter gáltahr (parts of speech) hast.

  Engrézi zobánay kárgálay bass chár o panch shegl (form) ant bale Balóchiay hamok kárgál (verb) cha bistá gésh sheglán matth bit kant.
Cha donyáay dege mazan kasánén zobánán may zobánay chandé hásén jwáni o gestái ant. Márá zánagi o mannagi ent ke Balóchi gón wati kwan o nókén sháhegánén gálambárá sarjam o barjamén zobánay. Balóchiá hamok elmi pedhá kár kanagay sakk báz gonjáesh hast. Man goshán kollán pésar márá Balóchi arzesht o ezzat dayagi ent, padá sajjahén záneshti pedhán kár kanagay háterá srén tarmáyagi ent.
 May zobáná ke cha may némagá arzesht o delgósh rasit godhá géshter o zutter démrawi kant.

Man wati johdá kanán o taw watigá bekan. Má báyad wati zobáná mán Látini Balóchi syáhagá maróchigén nókén zamánagay teknálójiáni hamdrachi o hamrekábiá démá baragay háterá géshter johd bekanén............ 

Salámat bátay 

Bahtán Balóch 

Dhong, Wáelani, Kóth, Kabrestánay o Kalisáay syádi

 Kóth, Dhong, Wáelani, Kabrestánay o Kalisáay syádi

  Shahzánt!

  Man tará tai hamá nemdiay passawá nebisagá yán pa hameshiay nebisagá ke taw wati nemdiay tahá zór dátag o goshtag, hamá nemdi ke taw mani nemdiay passawá nebeshtag. 

 Yakk Wáelan (Violin) janókéá pa watá chakmaké bahá zortagat o lógá wátarretagat ke yakk dhongéá áiay sará orosh kort o koláhy kasshet. Áiay koláh (hat) mán gwátá bál bayán damkay tóká tán dur shot. Wáelan janóká chakmak jahlá ér kort o koláhay randá botk. Áiay koláh gandápi taláwagá kapt. Mán é taláwagá Náaythrek tézáp hawár at. Áiay koláh tézápán sadhént. 

 Hamé myánjiá dhong (robber) á chakmak zort o tatk.

 Wáelani (violinist) békoláhá o kóthá lógá wátarret... parchá ke koláh (hat) tezápán sadhéntagat o wáelani cha wati koláhay táwáná sakk paréshán but o thrámay tahá wati kóthy shamosht. Thrámay keléndhará (conductor) kóth (coat) chér kasshet, bort kwahnagáni (kwahnén chizzáni) dokkáná o eshiay hawazzá átán, kammé jaw o chamáthá zort.

 Keléndharay nákóá chamáthá wati jáná máletant o bérán but. Áiay nákóay maiyat mordagjáhá árag o ér kanag but bale cha chizzáni matth bayagá gadh o manjié but. Keléndharay nákóay jáhá áyán dege pirzálé kabr kort. Pirzálay kabray saruná yakk espétén tátagi shaké mekkesh kort ke áiay sará "Antoni Sargiwech Kawndránip" naksh at.

 Yázdah sálá pad á tátagi shak prosht, kapt. Parchá ke á warókán wartagat. Kabrestánay (of graveyard) chawkidárá tátagi shak chár kappá kort o chollay ásá kort. 

  Kabrestánay chawkidáray zálá hamé ásay sará góbiay ápeshk jódh kanag bendát kort. Bale hamé wahdá ke ápeshk jádhi bayagi at, cha diwálay démá gadhiyál rahádag but o ápeshká porrén manjalay tóká kapt. Godhá áyán é ápeshk Thimawpi pendhógerá dátant.

 Pendhógerén Thimawpiá ápeshk wártant, sakk gal but o kabrestánay chawkidáray daryá deliay bárawá wati hambalén pendhók Nikawlay saig korty.

 Domi róchá pendhógerén Nikawlay kabrestánay chawkidáray lóg dapá shot o pendhagy lóthet bale chawkidárá pendhógerá hecchi nadát o gallént.

  Charéshi pendhók Nikawlayá sakk zár átk o áiá kabrestánay chawkidáray lóg mán dásht. É ás jombalás but. Ás cha lógá tán kalisáyá sar but o kalisá (church) sotk o por but. Mazanén wadh o dábéá tappáskári bendát but bale kalisáay ás geragay páshk pád kanag nabut. 

 Hamé jágahá ke kalisá at, ódá yakk kalabé bandag but. Kalabay démdarái róchá ódá sáz o zémeli marágeshé barjaménag but. Marágeshá hamá wáelani (violinist) mardekáyá wati ezm pésh dáragi at, hamáiá ke kóthy chárdah sál sári gár butagat o góshdárókáni mocchiá hamá dhongay bacch ón nendók at, hamá dhongá chárdah sál pésar wáelaniay koláh mán borretagat.

  Maypalá rand á mán yakkén thrámá sapar kanán dém pa lógán wátarretant. Á hamá thrámay tahá sapar kanagá atant, áiay deléwar hamá keléndhar at ke áiá hamá wahdá wáelaniay kóth (coat) kwahnén chizzáni dokkáná bahá kortagat.

 Á sarshapá thrámay wasilahá shahrá sapar kanagá atant. Áyáni démá wáelani neshtagat o áiay démá dhongay bacch o esháni poshtá hamá kwahnén keléndhar. Á sapar kanán atant bale zánagá naatant ke esháni myánjiá chónén syádi hastat. Eshán é syádi bárawá dán wati marká zánt kot nakotagat. 

🚋 🎻 🎩 ⛪ 🧥

Rusi nebeshtakár: Dhayneyal Karmas
Ordu rajánk: Manauwar Ákásh

Balóchi rajánk: Bahtán Balóch

Madag Kaptag Kalákótá || Mahmad Bayg Bégol

 

  Madag Kaptag Kalákótá. 
Mahmad Bayg Bégol

 Chiná báli madagáni kárzawáliáni dáragay háterá hapt lakk hél dátagén batháni changézi lashkaré sájó kotag bittag ke gón sitthiay tawárá báli madagáni sará orosh kanant o áyán warant. É anchén delyalah o shagálén bath ant ke charéshán har yakké chár chár sad madag yakkén shullá chath kanáná rawt. 

 Englestánay hálták "Thayligráp"á hál dátag: gwastagén shast o panch sáláni nyámá Chinay dah subaháni tahá báli madagay é cha drostán badter o masterén orosh ent. Eshiay ásará madagán yakk koródh habdah lakk ékadhay sará ámádahén keshár o édege káh o butthag ádróh o tabáh kotagant. Sáensdánáni goshag ent ke é wahdi Chinay lahté jáhán yakk chárkondhi wáléay tahá kesás panjáh hazár báli madag o áyáni sosondh mawjut ant.

 Ched o pésh Chini kesháwarzán báli madagáni koshagay kár gón lógi morgán geptag, bale ni sábet bittag ke lógi morgáni wahd halletag. Parchá ke bath cha lógi morgán gésh saksar o wash warákter ant paméshká áyáni madag waragay kodrat o goshád géshter ent.

  É hálay wánagá rand man teláh dróshom, washbál, harrag pád o chezzhek bóhén madagáni tránagá kaptán. Maná hamá wasshén dawr o bárig yád átkant. Wahdé Lyáriay damkáni tahá yá chárráháni sará mardomán madag bretk beryán kot o bahá kot, Balóchán delay sérá madag wárt o watá lullokwáráni sardár léket.

  Yádáni hamé zerá ózhnág kanáná man tán dérá Chinay madagwárén batháni wassháli o washbahtiay sará bash bash wárt o delá goshtón ke drégatén man ham bathé butténán o Chini mangirán gón butténán.

  Báli madag chó Balóchá béwatan ent paméshká Balóchá dóst ent. Bale esháni dósti ham ajabén dóstiay. Bezán é cha dóstia yak domiay delá kasshant. Harjáhé ke madagá moh rasit á Balóchay cherágjáhán chath kant. Hamé paym harjáhé ke Balóchay wár wassh bit, á madagá jant o wárt.

 Man molkay hálá sahig nayán ke ódá madag kadi kayt, chetawr kayt o Balóch áiá ché rangá wasshátk kant? bale Karáchiá hamá dawr o bárigá ke molk émen o mardom wati hálá mast atant. Madag hamok sál chó basshámi jodhán allam átk. Ni albat kesás bist o panch sál ent ke madag may némagá inchok áyagá naent. Chó ke Makkorán o Taray hoshkáwagén sardhagárán hawr naayt, hamé sawab ent ke baré baré hamé teláh dróshom o washtám márá sakk gir kayt. Anchén wahdán godhá má delá tasallá dayagay háterá madag jánay sháná per bastagén yakk kwahnén sawté alhán kanén:

Madag kaptag Kalákóthá

Anchó wassh ent chó ákróthá

Madag kaptag geseriá

Anchó wassh ent chó mesriá

Bale wahdé zahiry cha eshiá ham géshter bant godhá madag may wábá kayt. Gwastagén róchán yakk shapé anchén tránag o tahtáláni tahá yakk madagé mani wábá átk. Salám alayk o dast dróhiá pad mani o madag jánay nyámá é gapp o trán but:

Man: chón ay, jódh ay, dhaddh ay, tayár ay?
Madag: Shogr ent Allaháay, sáhé kasshagá án.
Man: Tai sosondh o mahluk chón ant?

Madag: Man sosondh wati Allaháay hawálah kotag o Kólwáhay patthá wayl kotagant. Mahlukay hálán tará nadayán ke é sarkári rázé. Chónáhá ham may mahluk gón Balóchán kahr ent. 

Man: parchiá bébaláhé?

Madag: Paré háterá ke shomá wati zeminá Éthami trákay ejázat parchiá dátag ke eshiay ásará may téwagén naslé tahr tahrén nádráhiáni o mázuriáni ámách bittag. Má wa cha shomay hamé zahr áludagén damagá laddh o lóg kanagá láchár bittagén.

Man: maná báz apsóz ent madag ján.

Madag: Apsóz waragay wahd gwastag. Má wati zawál bittagén yakk nasléay badalá dege dah nasl pédá kotag. Márá parwáh nést, shomá wati poshpadáni hayrá belóthet ke shomay kesás anchó ham kamm ent.

Man : sharr maná begwash ke maróchi éwak o tahná ingó chetawr tai sar kaptag?

(Sarjam naent...)

Bimámáchén zobáné hamá wahdá démrawi kant ke...

 

Bimámáchén zobáné hamá wahdá démrawi kant ke áiay gapp janókáni mazanén kesásé wánag o záneshi pedhán gón bebit.

  Jenday lógá démrawi kanag pa chónáhén bimámáchén zobánéá awali kár ent . Anchósh ke má distagat, é yakk gishwárié naent, yakk anchén zehn sázié kanag bebit ke sajjahén zemmahwári wánagjáháni kár rahbanday sará chagal dayag bebit, bale agan jáhéá wánagjáhi kár rahbanday jend mán bonokki o domi tabakkán hast mabit godhá bándát támur ent. Wánagjáhay kerd pa chokkán wati máti zobánay kármarziá nun pa jwáni zántagén gappé. Mán záneshti zobánzántiá bázén pólkári, trán o tránbastenán pad o géshterén kár pa chokkáni zobánay pahmagá démrawi komaká é zobánzánti jáwarálay badbahtiá kamm kanagá eshtápi káré ke kanagi ent.

 Wánagjáhay chágerd yakk zahgéá mazanén mohé dant ke á wati eshkonag o gwashagay budnákiay tahá géshi byárit. Anchósh ke cha "Kori keyawlam"ay lótháni sawabá mán wánagjáhay hamráhiá chágerdi kárán (chósh ke mazahbi o dódmáni mocchián) wati zobáná kármarz kant. É chizz áiá moh dant ke gón wánag o zánagay kárán dazgatth bebit (démterá becháret) ke é paráiá nókén jahánay darwázagán pach kant. Agan ódá pa gapp janag o nebeshtahá éwaká zórákén zobán kármarz bebit, é habakkahi gappé nabit ke handi zobán wassháliá sar buwagá bésób bebit .... eshiay domi némagá agan jwánén shawrbandié kanag bebit ke zórákén zobánay hamráhiá handi zobáná sarkári bestáré bebit, é wánókáni jenday bésahá sakk báz waddénit. 

  Bimámáchén zobánáni jáwarálán báz bari záneshtay sharri o sherri hordokén hast bant. É wánókán gón dhanni sakkén asar o bestárán pajjár kanáénit ke áyán ésháni zobán cha sáriá bimmay ámách kortag. Hamé yakkén nawbatá zánt o ágáhi cha záneshti amalá kayt ke é zahgá pa yakk jwánén handéá sar kanagá mazanén bésah o omété wadi kant, hamé wadhá á watárá pa zobánay barjáhdáriay janjál ámáchiá nagendit. Zobánay sarpadi do bar jazmay sakkén mazanén wasilahé. Béshakk, wánagjáh zánt o zánagay yaktáhén wasilah naant. Zobánay ágáhiay mazanén kesásé cha chágerdi yakmoshti, cha bázén dar nesábi sargarmiáni ásará wadi bit ke eshiay bandobastá yakk chágerdé wati zobán barjáhdáriay marágeshi bahréay rangá kant ______ pa darwar: zobánay laybi thóli, garmágay chotthiáni zuttwáni, másther kawrs yá dozobáni wánag mókaláni kawrs o wahdé pirénán chóshén kárán hawár kanag bit hamé yakkén chizz pa záneshti chágerdá kárger bit. Agan záneshti kár rahband gón wati sháhagánén bezántá gisshénag bebit, eshiá hamá kollén pirénáni wánénagay tahr hawár kanag bant ke á rájmáni hál o bonjáh, rájmáni marágeshay rangá, bédódén  wánag o zánagi kasabkáráni kawrsá bázén dege sargarmi ke "Ágáhi wadi kanókén" sarhálá hawár bant. 

   Bale hech wánénagi marágesh béde jwánén mawádán sóbén but nakant o jwánén mawádáni hamá wahdá hech bestár pasht nakapit ke áyána dar ártagén ostádé kármarz makant. Ostádáni darárag, mán géshterén bimámáchén jáwarán hazhdari lóth ent. Delwáhén rangéá é ostád handi chágerdáni hamá mardom bant ke á wati zobáná gón rawániá zánant o áháni daráragay kár áhán tayár kort kant ke á dege zobánéay mardomán deljam bekant ke démay áyókén padréchán sháhagánén rangéá démá bebárt. Daráragay kár sakk báz péchidag ent parchá ke zobánay darbaragay jáwar sakk báz hór o hawárén jáwaré. Bázén pahkárié lóthit paméshká bázén hélkáréay mán handi zobáná rawániay kesás jahl o borz bit, cha jwánén rawániá dar kayt o rawt ném zobáni jáwaréay kacchá sar bit. Bázén zándarbaré 'myáni' padréchay mardom ent ke áiá zórákén zobán awali zobánay bestárá darbortag o hamáiay tahá hawár butag o nun áiay gwará dega ráh nést ke wati jenday pirénáni zobáná chó dhanni zobánéá dar bebárt.

  Ostád, zándarbaráni ópár, budesht, sekén o delbaddhi mazanén degeriay sawabá bázén janjáláni ámách bant: yakk chágerdi syási jáwaréá kár kanag modám nágég ent. O máshi jáwaréá ke ódá modám mawád o wasilaháni kammi ent, pa gwandhgeri gapp chósh ent ke kár ásán naent o é lóthá kant ke shehmiá sharap o delgósh lóthit.

  Handi ostádán hamá kaddá zarr dayag bebit haminchok ke dhanni ostádán ke á pa jédhaháni komakkáriá lótháénag butagant. Badbahtiá gón kammé park o tapáwatá é jédhah mán bimámáchén jáwarán har kojá hast o mawjud ent. 

Zobánay Marg. Dhaywedh Kraystal. Balóchi rajánk: Dáktar Gapur Shád. Tákdém: 177 tán 180
Shengkár: Balóchi Akaydhami Shálkóth
Syáhag nebisók : Bahtán Balóch

Maná Jangalé Tawár Jant M/M

 

Maná Jangalé Tawár Jant 

  Nay shap róch buwagay wadhá ent o nay é jangal kotthag zánt. Bass beraw démá, tors gésh buwán ent, jánay larzag gésh buwán ent. É syáh tahári, éwaki o drájén shap..... bárén kadi bámay sán gendag bant, rozhnáhiay thekké chammán rozhnáh kant.

  Hamráhé maná gón butagat ke pa ápdastéá kammé mahtal but padá pasht kapt..... yá maná pa zánt yalahi dát o taháriá cha man tayl kapt..... hech zánag nabit. Man gwánk, tawár o shóházá dambort. Wadár ón báz kot.... nazánán parchá padá áiay hech bramshé ón mani góshán nakapt. 

  Begenday é hamé jangal bebit ke edá bass shap ent ke shap ent, hech ráh o dar nést.... kasé ke cha hamráhéá gámé do gám tayl kapt bezán omri báhént. Hamé jangalay kessah man eshkotag ke may bázén piréné hamedá bégwáh butag..... padá hech gendag nabutag bale hamá hamá wahdá ke róch digar at, angata róchay rozhnáiá har chizz gendag butagat, man distagat ke é tanakkén jangalé. Man kesás kotagat ke sharrén pandé janán jangal kotthit.....

   Pirmardé man distagat, áiá ón hamé wadh gwashtagat: ráh bass hamé yakké keshk ent ke démá rawt. Kesás menzeléay ráh bit... padá jangal kotthit. Á démá bázáré kayt bale ódá bázárá hech mardom nést. Kwahnén gedánéay naksh hastant, agán shap kaptet godhá shapá shomárá hamódá jágah bit. 

 Padá áiá dege hech gapp nakortag, ráh kaptagat, kammé ráhá shotag padá óshtátag hamé gwashtagati ke mani oshteré dér ent gár butag, maróchi zálekéá pisshé zortag másagé (mázagé) bastagi. Másagay bandá hamé gwashtag ke tai oshter garéá kaptag, zendag o hast ent, rókaptay  némagá kóhá tará tai oshter  rasit. Man hamá másagay sójay padá dar kaptag, wati oshterá shóház o rand kanagá án.

 Mani hamráh ke gongé at, hamedá pa gongokái maná gwashtagati ke ápdastéá rawán. Damáné andar but.... hamá man o hamá mani éwaki ... shapay tahári, jangalay bimnáki, hamráhay bégwáhi o padá gongén hamráh ke á hech gwánkéay  passawá ham dát nakant... Man hamé máragá án ke é jangal sakk baz ent. Jágah jágahé ázmán  o estál gendag bant... dege hech nést.

 Nazánán é ráh kadi cha jangalá gisshit o dega némagé sará kasshit?

 Man nazánán wahd o mósomán chinchaw rang matth kortag.... Mani hamráh chón but o sari kojá kapt? hech zánag nabit... mani sar hech per buwagá naent.

 Hamedá neshtag jédhagá atán, gwashay mani góshán ápéay ér rechagay tawár pédák at... Damánéá maná samá kapt dán mani pád tarr buwán ant. Tonná mani háthig prósh dayán kortagat.

 Hamedá neshtag jédhagá atán, gwashay mani góshán ápéay ér rechagay tawár pédák at... Damánéá maná samá kapt dán mani pád tarr buwán ant. Tonná mani háthig prósh dayán kortagat.

   Man jahl bután, áp chankán kot ke tonná próshán dán áp sakkén badén bóhé kanagá at, gón hamé bóhay máragá mani sar tarragá lagget.... Áp cha chankán rechán butant o padá ápán hawár butant. Mani sar tarret dán hamedá kapt o bésamá bután.

     Yakk wahdé mani chamm pach butant dán kochekké mani kerrá waptagat o róch nóki nedáragán sáp kanán at. Jangal sakk tanakk at.... dur durá drachk o dár gendag buwagá atant. Kóh sáp dará buwagá atant. Nun mani andará zendagiay omét rozhnáh at bale man jédhagá atán ke bárén mani hamráh kojá pasht kaptag o chón ent?

   Mani chamm ke ápá kaptant dán sakkén sellén syáhén ápé tachagá ent o badén bóhé kanagá ent... Man háthi kot pád káyán, kocheká torsagi hunnáragé jat o rahádag gept... Mani chammi kaptant dán kochekay doén pád cha sréná gón naant, poshti gerr ent. Á pa tors chakk janán maná chárán shot, hamé juay ápá chalappagá lagget... o man jédhagá atán ke man mán é taháriá bárén chinchok baláhén pandé jatag o wat nazánán chónén jágahéá átkagán o bárén chinchaw wahd ent ke jangaléá béráhiá gár butagán. Inchok tors o bimmay dém man chón dáshtag...? Mani jáná padá larzagé gerán at. Sakk bétahmbol buwán atán.

  Hamedá maná samá but ke kaséá átk o mani kópag dast jat. Man godhetán o chakk jat, ajekkah bután ke é wa mani hamá gongén hamráh ent, maná pa gongokái gwashagá ent: pádá rawán...

 Má ke ráh kaptén dist dán hamá pirmardá oshteré mahárá ent o jangalay domi dastá rawagá ent... Rawagay wahdá man hamá kochekay tránagá kaptán. Chakk jat cháret dán kochek watá gerrénáná jangalay bazagá andar buwán ent o mani hamráh gón gongén buliá gón man jabadhán ent. 

 

Ázmánkár : MOLLÁ MORÁD

Sarshón: Tákband Kessah  Gwádar. Awali ták, Tákdém: 126 - 128
Syáhag nebisók: Bahtán Balóch 

Bénagál Balóchi , Látini syáhagay bongéji ketáb

 

 Látini syáhagay bongéji ketáb
Bénagál (Balóchi)

 

  Bénagál (Balóchi) is a unique Balochi primary picture book for beginners to learn Latin Balochi script easily and  fun fully. with total 92 colourful pages and concept pictures of added Balochi keywords. 
 Written by Bahtán Balóch. First pdf version; January 2024. Published by Wánák Balóchi.

Námdát : Hamáyáni námá ke á Látini syáhagá pa may karn distagén zobán Balóchiá allami zánant.

Sarták Bénagál Balóchi

Látini syáhag o Bénagál (Balóchi)

 

Drót golén wánók!

 Látini Balóchi syáhagay masterén jwáni esh ent ke é Balóchi zobánay sajjahén kasshábán (vowels) gón gestá gestáén ábán yakk o thekkén pajjár dant o may zobáná hamé chizzay sakk báz kár ent parchá ke Balóchiay hecch gál békassháb naent. Choshén hazárán labz o gál hast ke áyáni jwánáb (Consonants) hamá ant bale kasshábesh matth bant, o gón kasshábáni matth bayagá áyáni gáltawár o máná badal bant, choshén gál mán Arabi syáhagá géshter hamshegl ant o pa harkasá áyáni wánag o pahmag ásán naent. Látini syáhag may sajjahén gálán sakk wassh gisshénit o wati wánókén (readers) mardom o meshinán hecch paym naadhénit.

 Bénagál (Balóchi) pa Látini Balóchi syáhagay darbaragá bongéji yaktáén ketábé. Eshiay tahá sajjahén jwánábáni chár chár anchén kelitgál (keywords) zurag buttag ke áyáni bendáti jwánábán pad chár kassháb (a, á, e, o) yakk pa yakká káyant. Pa darwar “H” ay kelitgál:
 Hapt (Seven). Hárag (Boiled dry dates). Herr (Camel calf). Hoppók (Balloon). ant.

 Hamok Balóchi gálay Engrézi máná (English meanings) ham dayag buttag o rang pa rangén aks (colourful pictures) ham. Hamok Balóchi gál mán gálredéá kármarz kanag buttag. Omét kanán é ketáb zahg o warnáhán pa Látini Balóchi syáhagay darbaragá komakk kant o mán é syáhagá nebeshtagén ádege Balóchi sáchesht o ketábáni wánagá ayáni hollá pád kant. Godhá byá pa mati zobán Balóchiay goshádén démrawi o gón nókén tézrawájén zamánagay lótháni padá Balóchiay goshád gámiay háterá Bénagál Balóchiá pa enán o delgósh wánén, pa washtabi Látini syáhagá darbarén. Eshiá wati zahgán ham wánénén. 

 Shomay kaster:  Bahtán Balóch

{ }

Jengol, Watan, Ezmkár o shamoshtagén zobán

 Jengol, Watan, Ezmkár o shamoshtagén zobán

  Payrasá man gón wati Dágestáni ezmkáréá dochár kaptán. Áshóbay lahté róchán pad, á pa wánagá Ethaliá shotag, gón hamódi jenekkéá árósi kotag o pa dáemi hamódá jáhmenend butag. Béchárag kóhestagán rostag o pád atkag paméshká nókén wataná nendag o gón óday chágerdá watárá hamtang kanagá janjál buttag. Watárá gón hamé nókén donyáyá hamtang kanagay wástá sayl o sawádi kotag. Dur o darén molkáni bonjáhi shahrán wati delay wassh kanagay johdi kotag bale harkojá shotag watanay gir o tránag o cha wataná duriay máresht chó sáhegá hamráhi buttag. Man gón áiá lahté aksáni cháragay wáhag darshán kot, bass paméshká chárag lóthet ke é ezmkárá wati hamé jazbag o máresht kojám wadhá rangáni kálebá ér gétkagant.

   Charáyán akséay nám at "Watanay gamigén tránag" aksá yakk Ethaliay janéné (ezmkáray lógbánok) záher at. Ke áiá Dágestánay janénáni rabédagi póshák póshetagat o kóhi chammagéay kerrá óshtátagat. Nograhay naksh o negárén kunzagé kerrái érat ke áiay sará Gótsátliay kárigeráni wadhén naksh o negár perat, áyáni kárigeriay nám o tawár dán dur o dráj proshtag. Poshti némagá kóhéay sará yakk abétk o tahnáén Áwár métagé záher at. Métagay sengi lógáni poshtá kóh atant ke á cha métagá géshter abétk o molur gendag buttant. Kóhay tholl nambán andém kotagat.

   Ezmkár á gapp gesshént: "Namb kóháni ars ant." "Wahdé kóháni sará namb bit godhá shapnambay rangá sáp o sallahén trampáni dróshomá petthant o jahlagá rechant. É namb man án."

   Dege akséá jengolé záher at. Á wayránén kóhéay sará rostagén drachkéay sará neshtagat. Jengol choli choliá at o cha yakk lógéay darigá kóhestagi jenekkéay kódekén dém dará at. É aks maná dóst but. Ezmkárá mani hobb o wáhag dist godhá gwashti: 

  "É Áwáray kwahnén kessahé."
 Man jost kot: "kojám kwahnén kessah?"

   "Kessah chósh ent ke yakk randé jengolé gerag o dhabbá kanag but. Jengol shap o róch mán dhabbá zahir nál at: mani watan, watan, watan....... mani jend hamé wadhá sáláni sál ent ke watan watan kanagá ent...... Yakk róché hamé jengay geróká jédhet: 'bárén é jengolay watan kojá ent o chónéné? Allam á yakk sarsabz o shádábén dámán o kóhé bit. Ódá bráhdár o dhawldárén drachk bit, o anchén dhawldárén jengol bit ke á bass Jannatá gendag bant. Godhá man é jengolá yalah dayán o eshiay sará bán o dán hamá dhawldárén dámáná sar bán.' áiá dhabbay dap pach kotag. Jengolá bál kotag o dah gámá pad mahtal buttag o padá yakk mortagén sóléay sará neshtag. Á sól wayrandánén kóhéay sará rostag. Hamá sólay sháhéay sará áiay kodó at...... Man ham wati dhabbay karzáni shamá wati watan cháretag."

  Man jost kot: "godhá taw parchá wataná wátar nayáay?"

 " Nu báz wahd gwastag. Róché ke man watan yalah dátag godhá mani jabiná warnáhén delé mán buttag, áiá ásé jambur buttag o nu gón wati pirén haddh o konthá kojám dap o ápá wataná borawán?"

  Cha Payrasá wátarriá pad ezmkáray kas o áziz shóház kotant. Man paré habará bah mantán ke áiay mát hast o hayát at. Ezmkáray kas o áziz gón munjáén chahragán métagay yakk lógéá mani chapp o chágerdá mocch butant. Pa hamáiay kessaháni gósh dáragá ke áiá wati watan pa dáemi yalah dátagat o dege molkéá jáhmenend at. Anchó gomán but ke áhán watanay yalah dayagay radi pahel kotagant o á paré habará gal o shádán butant ke áháni bégwáhén chokk angat zendag ent.

  Anágatá áiay mátá maná jost kot: "Áiá gón taw Áwár zobáná habar kotag?"

Man passaw dát: " Ennán, may gapp degeréá máná kotagant. Man Rusi kotag o tai chokká Paránsi."

 Mátá gón syáhén shálá wati dém gept, may kóhestagán chokkéay margay hálay rasagá gón mát anchó kanant. Borzá bánay sará dhalagén tramp kapagá atant, má Áwárestáná atén. Sak dur donyáay hamá sará mán Payrasá Dágestánay chokk balkén wati radiay sará pashal at o rechókén trampáni tawárá eshkonagá at.

 "Rasul! Taw rad kaptagay." Drájén bétawáriá pad mátá darráént: "moddaté bit mani chokk bérán buttag. Hamáiá ke gón taw dhikk wártag, á mani chokk nabuttag parchá ke mani chokk á zobáná hechbar shamosht nakant ke man yakk Áwár mátéá áiárá gwashtag gón."

۝

Mani Dágestán, tákdém 80 - 83, Rasul Hamzah Tawp. Balóchi rajánk: Pedá Ahmad 

Shengkár: Balóchi Akaydhami Shálkóth
Syáhag nebis: Bahtán Balóch 

Pátu, Ádénk, Drachk, Hawr, Má mortagén?...

Pátu, Ádénk, Drachk, Hawr, Má mortagén?

Má Mortagén?

  Thayksiay dhraywar pirmardé at.
  Man ném omrén janén o mardénéay kashá poshtay sitthá neshtagatán. Cha márá kass gappá naat, dhanná warnáén bachakéá dast dayán gosht: "bedár." Swár but o démay sitthá nesht, nendagay pajjiá goshti: " Chónén nawasshén mósomé...... agán zemestáná haptagéá hawr mabit sáh porr kanag nabit."

  Cha márá kassá gapp nakot, bachaká padá gosht: "Mani eshkonagá Ahwázay hawá ched o ganter ent." Padá cha márá kassá gapp nakot, bachaká padá gosht: "Zi sohbá may bachakán sharr layb kot genday?" chó ke cha márá kassá habar nakot, áiá padá gosht: " Etheli sharrén thimbé...... cha Etheliá báj barag ásánén káré naent."

  Bachakay mobáelá tawár kot, bachaká halaw kanán gosht: "Ji pédák án.... adhay... sakk rassh ent ... zánán che wahd ent?... bass panch melethá dér kotag.... pa panch melethá wa dáwáé nalóthit... sharr ent... pédák án."

  Bachaká pawná pad gosht: "É jenek parchá chosh ant?... Tehránay daggay rasshiay hálá wa harkas sahig ent." Bachaká wati sar may némagá tarrénáná gosht: " Rásti Zhanaway hálán kanet?" Chá márá kassá jwáb nadát, bachaká gosht: "Yáh.... shomárá chón ent.... chiá gapp nakanet?" Cha márá kassá gapp nakot. Bachaká padá márá cháret, áiá wati dém dhraywaray némagá tarrénáná gosht: "Bedár.... man ér káyán."

  Dhraywará hecch nagosht o thayksi nadásht, torsá gárén bachaká gosht: "Man goshán bedár... man ér káyán .... shomá zendag naet.... shomá mortaget." Dhraywará gádhi dásht. Bachaká darwázag  pach kot o yakkén damáná cha thayksiá ér átk. Dhraywará padá gáz gept. Chizzé damáná pad dhraywará ádénkay tahá márá cháret o bechkandet. Ném omrén janéná gosht: "Chó ke má áiá jwáb nadátag, áiá hayál kotag má mortagén." Dhraywará gosht: "Ennán.... chó ke má cha áiay gappán hayrán nabitagén áiá hayál kotag má mortagén."

 Mani kashá neshtagén mardéná gosht: "Má mortagén!?"

           Pátu 

Yakk mazanén pátué cha thayksiay darigá tahá atk.
Poshtay sitthá wati mátay kashá neshtagén jenekkuá gosht: " Ammán ...... ammán ..... pátué." Jenekkuay mátá zahrnáki gosht: " É pátuán márá kosht o ér kot..... pátu teri jangal ent!" Jenekkuá gosht: " Sakk shawk ent wa." 

Jenekkuay mátá gosht: " Bellé shawk ent...... bale anchó báz ent ke mardom bézár bit." Jenekkuay mátay kashá neshtagén kasán sálén jenekká gosht: " Drégatén man é gapp pésarterá bezántén, har chont ham shawk bebant bale báz mabant."
Dhraywará gosht: " Hecchiz pa báziá wassh naent."

Pátu shot o jenekkuá gosht: "Sakk shawkat."

   Hawr  

  Néth hawrá gwart o mósomi sáp o palgár kot.
Thayksiá démay sitthá neshtagén mardéná gosht: "Shogr ent Hodáay ke hawrá gwart o dráhén chizzi shoshtant." Poshtay sitthá neshtagén janéná gosht: " Har chizzi wa nashoshtag.... angat hecchiz palgár naent."

  Damánéay bétawáriá pad janéná yakk baré padá gosht: " Drégatén hawrá géshter begwartén...... drégatén hawr anchó ér bedant ke harchizzá beshódit o harjáhá bepalgárit." Yak baré padá thayksiá bétawári but. 

Dagg rassh o kassh at, damánéá pad do say tramp shisshagay sará retk o padá hawrá ér dát o draywará cha ádénkay tahá janén cháret.

  Ádénk                                            

  Thayksiá Ridhu chálu at. Hálár Myánostománi hálán dayagá at.
 Wati mátay kashá neshtagén hapt hasht sáli jenekkuá cha wati mátá jost kot: "Ammán..... Chiá inchaw jang ent?" Áiay mátá gosht: "Nazánán... mani mát."
Jenekkuá gosht: "Mardom zahr bant godhá jang kanant?" Áiay mátá gosht: "haw."
Jenekkuá gosht: "Má shálá hechbar zahr magerátén."

 Dhraywará cha ádénkay tahá jenekku cháret o padá wati chammi dhanná sakk dátant. Man ham dhann sayl kot. Daggay kashá mélánkén drachk sabz atant, mósom nán garm at nay sard. Tehráná baré wahdé mórshanz bit o shahr delkassh o dhawldár bit."

            Drachk

  Thayksiá poshtay sitthá neshtag o dhanná cháragá atán ke bustagéay tawárá maná paddrahént. Yakk pir o mazanén drachké cha may thayksiá do gám démter zaminay sará kaptagat, dagg band kanag but, drachká dráhén dagg geptagat o poshtay gádhi ham áyag o dáragá atant. Nán ráhe pésh hastat o nay ráhe pad. Démay sitthá neshtagén mardéná gosht: "Parchá chósh but?"

Dhraywará gosht: "Drachké kaptag."
Áiá gosht: "Nun ché kanén?"
Dhraywará gosht: "Hecch...... Sabr kanén dán byá ant o drachká chest bekanant." Mardéná gosht: "Maná sakk eshtápi án." Dhraywará bechkandet.

 Mardéná bránz geráná gosht: "Man gwashagá yán maná eshtáp ent...... Taw neshtag o kandagá ay?" Dhraywará gosht: "Makandán godhá ché bekanán?" Mardéná gosht: "Chi....?"

  Dhraywará gosht: "Hodáay shográ beger.... agán drachk may rasagá gón bekaptén tah taw hechbar wati menzelá sar nabitagatay!"

-----------------------------------------------

Syáhag nebis: Bahtán Balóch

É ázmák Sarwash Sehatá Pársiá nebeshtagant ke Wájah Nahim Pir Jáná Balóchiá rajánk kortagant. Cha ketáb "Thayksiá goshtagén kessah"á zurag butagant. Ketábay shengkár "Sáchdar Labzánki Gal Makkorán" ent.